از روش هایی که برای اتصال دو یا چند دو یا چند قطعه فلز به هم استفاده می شود، جوشکاری و لحیم کاری هستند. هچنین می توانند تکنیک هایی جهت پر کردن شکاف و یا سوراخ در فلزات باشند. تفاوت اصلی جوشکاری و لحیم کاری عمل ذوب است. درلحیم کاری فلز برای اتصال گرم می شود اما در جوشکاری فلز پایه ذوب می گردد. هدف از جوشکاری ایجاد پیوند بسیار قوی بین دو قطعه فلز است
5 ویژگی های جوش کاری چیست؟
- دو قطعه فلز باید یکسان باشند
- دمای اتصال بالاست
- استفاده از مواد پر کننده
- استحکام بالا
- -تکنیک های متنوع
ویژگی های لحیم کاری چیست؟
- دمای پائین
- مواد پر کننده
- استحکام پائین
فرایند جوشکاری چیست و چگونه انجام می شود؟
به طور کلی چهار نوع فرآیند جوشکاری وجود دارد:
1.جوشکاری قوس فلز با گاز محافظMIG
با جوشکاری MIG، گاز محافظ از یک بطری گاز تحت فشار بیرون می آید. قوس توسط یک سیم تولید می شود که ذوب شده و مفصل را پر می کند. در این فرآیند الکترود یک سیم باردار الکتریکی است که به طور مداوم از یک قرقره موتوری به داخل جوش تغذیه می شود وگاز محافظ رویجوش می ریزد. گاز محافظ MIG معمولا دی اکسید کربن است.
مزایا:
- مناسب برای جوشکاری در خط تولید
- تغذیه مداوم
- کنترل حرارت
- جوشکاری تمیز
- یادگیری ساده
معایب:
- باد می تواند گاز محافظ را از بین ببرد
- رنگ و زنگ زدگی باید پاک شود.
2.جوشکاری قوس تنگستن با گاز محافظ TIG
این نوع جوشکاری فرآیندی دشوار است و نسبت به سایر فرآیندها نیازمند دانش، مهارت و تجربه بالاتری است و نتیجه مطلوبی را به همراه دارد. تفاوت اصلی TIG با سایر فرآیندها، الکترود ان است. الکترود داخل مشعل یک میله تنگستن کوتاه است. در این روش الکترود مصرف نشود در حالی که مشعل با یک دست کار می کند، اپراتور یک میله بلند ساخته شده از فلز پر کننده را به حوضچه جوش وارد می کند. این میله فلزی توسط گودال جوش مصرف می شود. الکترود فقط مانند یک مشعل شعله ای، قوس را برای ذوب فلز نگه می دارد.
در این روش نتایج مطلوب تا حد زیادی به اپراتور بستگی دارد که مشعل را به خوبی هدایت کند. گازمحافظ معمول برای این نوع جوشکاری ، آرگون است.
جوش TIG در مکان هایی که نیاز به جوش قوی و تمیز است، استفاده می شود مانند قاب های هواپیما، دستگاه های الکتریکی، کابین های ماشین های مسابقه ای و…
مزایا:
- AC TIG : مناسب برای جوشکاری آلیاژهای آلومینیوم و منیزیم
- DC TIG : مناسب برای برنج، مس، فولاد و تیتانیوم
- بهترین کیفیت و بالاترین دقت
- توانایی جوش دادن متریال های نازک
- بدون سرباره
3.جوشکاری قوس الکتریکی روکش دار SMAW
این نوع جوشکاری از اواخر دهه 1800 مرسوم شد و به جوشکاری چوبی معروف است و قدیمی ترین، ساده ترین نوع تکنولوژی را دارد.
این نوع جوشکاری دارای یک منبع تغذیه، کابل و نگهدارنده الکترود است. قطرمیله جوش متفاوت است و به ضخامت فلز انتخابی بستگی دارد. میله های جوشکاری با یک پوشش ضخیم پوشانده شده اند که در قوس می سوزد و گازی تولید می کند. همانطور که فلز سرد می شود پوسته نازک و شکننده ای به نام سرباره تشکیل می شود که باید با برس پاک شود.
مزایا:
- یادگیری آسان
- مقرون به صرفه
- قابلیت جوش همه نوع فلز
معایب:
- مشکلات برای جوشکاری فلزات نازک
- تولید گرمای زیاد
- زمان بر بودن
4.جوشکاری قوس فلز تو پودری FCAW
جوشکاری با هسته شار به عنوان جوش بدون گاز نیز شناخته می شود. یک فرآیند پر کاربرد است که هزینه کم ، یادگیری آسان و نتایج قوی در بردارد.
این فرآیند مانند جوش کاری قوس الکتریکی روکش دار یا SMAW است با این تفاوت که به جای الکترود از یک سیم تو خالی پر از شار برای جوشکاری استفاده می شود. این نوع جوشکاری مناسب کسب و کارهای کوچک است زیرا به راحتی می توان حرارت کنترل کرد و هزینه کمتری نیز دارد.
مزایا:
- یادگیری آسان
- روی خاک، رنگ و مواد زنگ زده به خوبی کار می کند.
- قابل استفاده در شرایط وزش باد
- قابل استفاده روی فولاد ضخیم
معایب:
- سرباره تولیدی باید پاک شود.
- پاشش زیادی تولید می کند.
فرایند لحیم کاری چیست و چگونه انجام می شود؟
درفرآیند لحیم کاری دو فلز با ذوب شدن و یا قرار دادن یک فلز پر کننده(لحیم) به هم چسبیده می شود و فلز پر کننده نقطه ذوب کمتری دارد. دو نوع فرآیند لحیم کاری وجود دارد: لحیم کاری نرم و لحیم کاری سخت.
تفاوت بین این دو نقطه ذوب فلز پر کننده است در صورتی که دمای این فلز کمتر از 427 درجه سانتیگراد باشد، نوع لحیم کاری سرد و در صورتی که بالاتر از 427 درجه باشد لحیم کاری گرم نامیده می شود.
برای آگاهی از پارامترهای موثر در لحیم کاری فلزات به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
5 تفاوت اصلی جوشکاری و لحیم کاری چیست؟
مشخصه | جوشکاری | لحیم کاری |
دمای ذوب | بیش تر از 450 درجه سانتیگراد | کمتر از 450 درجه سانتیگراد |
استفاده از شار | انتخابی | الزامی |
منبع گرما | پلاسما، الکتریک، مقاومت الکتریکی، لیزر | آهن لحیم کاری، فوق صوت، مقاومت الکتریکی، فر |
تغییر شکل | بسیار کم | بسیار بالا |
تنش باقی مانده | وجود ندارد | متداول |
لحیم کاری در مقابل جوش کاری چه مزایایی دارد؟
– موثردر تولیدات کوچک و فضای محدود
– فرآیند آسان
– ایجاد مفاصل تمیز
– سریع
– ارزان
جوش کاری و لحیم کاری چه کاربردهایی دارند؟
کاربرد فرآیند جوش کاری در صنایع بزرگ مانند مکانیک، اتومبیل و هواپیمایی است . در صورتی که مقیاس عملکرد فرآیند لحیم کاری کوچک مقیاس بوده و صنایع الکتریکی، الکترونیکی را دربرمی گیرد.
جمع بندی
جوشکاری و لحیم کار دو نوع فرآیند مختلف برای متصل کردن دو فلز به هم می باشد که هر کدام مزایا و معایب متفاوتی داشته و دارای کاربردهای متفاوتی هستند. با دانستن هر کدام از این فرآیندها می توان بهترین، موثرترین و ارزان ترین راه را برای اتصال با حداقل امکانات انجام داد.