لحیم‌کاری تکنیکی برای اتصال دو فلز است که توسط فرآیند ذوب و انجماد انجام می‌شود و به توانایی متخصصانی که در زمینه‌های الکترونیک کار می‌کنند و نیز قابلیت لحیم کاری فلز مورد نظر بستگی دارد. در واقع این روش برای اتصال همه فلزات کاربرد ندارد و باید بدانیم چه فلزاتی قابلیت لحیم‌کاری دارند. در این مطلب به بررسی و شناخت انواع این فلزات می‌پردازیم. اما قبل از اینکه به توضیح ویژگی‌های این فلزات بپردازیم، بهتر است با مفهوم کلی لحیم‌کاری آشنا شویم.
همانطور که گفته شد، لحیم‌کاری فرآیندی برای اتصال فلزات، توسط لحیم و هویه است و همچنین از طریق لحیم‌کاری می‌توان این اتصال را از بین برد و عملی برگشت‌پذیر است. به اصطلاح این تکنیک برای مونتاژ و دمونتاژ قطعات به کار برده می‌شود.
ویژگی فلزاتی که به خوبی لحیم می‌شوند؟
از انواع رایج فلزاتی که پیوند‌های فیزیکی یا شیمیایی قوی ایجاد می‌کنند، می‌توان به نقره، مس، برنج، برنز و فولاد اشاره کرد. فلزاتی مانند: چدن، تیتانیوم و آلومینیوم باید با آلیاژی که نقطه ذوب آن بالاتر از نقطه ذوب ماده باشد، لحیم شوند. اما متداول‌ترین فلزاتی که قابلیت لحیم‌کاری دارند، سرب و قلع هستند.
تا قبل از آنکه ماده سرب به عنوان یک ماده خطرناک برای محیط زیست شناخته شود، سرب یکی از رایج ترین مواد لحیم بوده، زیرا خصوصیاتی دارد که کمتر مورد شکنندگی قرار می‌گیرد و معمولا با ترکیب 60-40 (60 درصد ماده قلع، 40 درصد ماده سرب) لحیم کاری نرم را تشکیل می‌دهد. پس از آن لحیم‌های نقره جایگزین مناسبی برای سرب شدند. به طور کلی ترکیبات مختلفی در لحیم کاری وجود دارد که هر کدام برای کاربردها و اتصالات خاصی به کار گرفته می‌شود.
برای اطلاعات درباره ی تفاوت جوشکاری و لحیم کاری به ادامه مطلب مراجعه کنید.
چه عواملی مانع لحیم کاری خوب برخی از فلزات می‌شود؟
یکی از عوامل مهمی که مانع لحیم کاری خوب برخی از فلزات می‌شود، بالا بودن نقطه ذوب فلز نسبت به لحیم است. اما عوامل دیگری مانند: اکسید شدن نوک هویه، وجود مواد کثیف و زاید، داغ نبودن هویه به اندازه کافی و داغ نبودن فلز به اندازه کافی در این روند تاثیر‌گذار هستند.
آیا می‌توان فلزاتی که قابلیت لحیم کاری ندارند را لحیم‌پذیر کرد؟
در پاسخ به این سوال می‌توان گفت همه فلزاتی که به اصطلاح بگیر باشند می‌توانند عملیات لحیم را بپذیرند. اما به طور کلی برخی از فلزات با انجام برخی فرآیند خاص ممکن است لحیم پذیر شوند.
جمع بندی
ما در این مطلب به بررسی اینکه چه فلزاتی قابلیت لحیم‌کاری دارند، ویژگی‌های لحیم کاری خوب و عوامل موثر بر آن پرداختیم. به طور کلی، قبل از شروع لحیم کاری بهتر است فلز مورد نظرمان را شناسایی کرده و نسبت به نقطه ذوب آن اطلاعات کافی داشته باشیم و همچنین از تمیز بودن هویه و داغ بودن به اندازه کافی اطمینان حاصل کنیم.
